ฤาษี ตามความหมายในพจนานุกรม หมายถึงผู้หลีกเร้น ไปสู่สถานที่อันสงบระงับ อันมิได้ความวุ่นวายเข้ามาก่อกวน (อีกนัยหนึ่ง เรียกว่า ผู้อยู่อย่างสันโดษ)
แม้คำว่า “ฤาษี” เป็นคำที่คุ้นหู้คนไทยมาตั้งแต่สมัยโบราณแล้ว แต่เราก็รู้เรื่องราวจริงๆเกี่ยวกับฤาษีน้อยมาก โดยส่วนใหญ่จะเป็นข้อมูลที่เชื่อมโยงกับคัมภีร์พระเวทของศาสนาพรามณ์ มีผู้เล่าขานสืบต่อกันมาเรื่อยๆ จนผนวกเข้ากับคติความเชื่อของคนแต่ละกลุ่ม และกลายเป็นเรื่องมากมายเกี่ยวกับพระฤาษี ผู้มีอิทธิฤทธิ์ต่างๆกันไป
ฤาษี เป็นนักบวชที่บำเพ็ญตบะอยู่ตามป่าเขา ที่สงบวิเวก ไม่ทราบว่าเกิดขึ้นครั้งแรกเมื่อใด แต่มีมาตั้งแต่ก่อนสมัยพุทธกาลแล้ว โดยเชื่อว่าผู้เขียนพระคัมภีร์พระเวทก็คือเหล่าฤาษีนั่นเอง และกลายมาเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู โดยสอนคัมภีร์พระเวท วิชาความรู้ แก่คนทั่วไปรวมถึงเหล่ากษัตริย์ผู้ครองนครต่างๆ ตลอดจนประกอบพิธีกรรมต่างๆ สถานะของฤาษีนั้นจัดอยู่ในวรรณะพราหมณ์ เป็นผู้ที่ทุกชนชั้นให้ความเคารพยำเกรงในฐานะนักบวช ฤาษีสามารถให้โทษแก่ใครก็ตามโดยการสาปแช่ง ซึ่งการสาปแช่งของฤาษีนั้นแม้แต่เทวดาก็หนีไม่พ้น ตัวอย่างเช่น การสาปแช่งพระอินทร์ของฤาษีทุรวาส ที่ให้ผลทำให้เทวดารบแพ้อสูรอยู่บ่อยๆ
อิทธิฤทธิ์ของฤาษีนั้น มาจากการบำเพ็ญตบะอย่างแรงกล้า บางตำราว่ากันเป็นร้อยปีก็มี ส่วนฤทธิ์ของแต่ละตนก็จะต่างๆกัน เช่น เหาะเหินเดินอากาศ หูทิพย์ ตาทิพย์ หยั่งรู้อนาคต วาจาสิทธิ์ ฯลฯ
ฤาษีมีบทบาทสำคัญในวรรณกรรมไทยหลายเรื่อง เช่น รามเกียรติ์ พระอภัยมณี หลวิชัย-คาวี อิเหนา ฯลฯ โดยเป็นพระอาจารย์ผู้มีผู้มีอิทธิฤทธิ์ ประสิทธิ์ประสาทสรรพวิชาให้ตัวละครต่างๆ หรือแม้กระทั่งตัวละครไปบวชเป็นฤาษีอยู่ในป่าก็มี เห็นได้ชัดว่าวรรณกรรมเหล่านี้ได้เขียนจากคติศาสนาพราหมณ์
ตำนานเกี่ยวกับพระฤาษีนั้นมีมากมาย เช่น ตำนานการสร้างฤาษีของพระพรหม ตำนานฤาษี 108 ตน ตำนานเทพนพเคราะห์ ตลอดจนตำนานการสร้างสรรค์ศาสตร์วิชาต่างๆ โดยในแต่ละศาสตร์จะมีฤาษีเป็นพระอาจารย์ที่เคารพบูชาตามความเชื่อ เช่น วิชานาฎศิลป์ มีพระภรตมุนี วิชาดุริยางค์ มีพระฤาษีนารอด การแพทย์ มีฤาษีชีวกโกมารภัจจ์ ฯลฯ ส่วนในทางอิทธิฤทธิ์ก็มีการเคารพบูชาฤาษีหลายตน เช่น ฤาษีตาไฟ ฤาษีกไลยโกฎ ฤาษีตาวัว ฯลฯ
ในพุทธศาสนา ก็ได้กล่าวถึงฤาษีอยู่บ่อยครั้ง จากพุทธประวัติ ก่อนพระพุทธเจ้าจะตรัสรู้ ก็เคยเป็นฤาษีมาก่อน และสาวกของพระองค์เช่น ปัญจวคีย์ ก็เคยเป็นฤาษีเช่นกัน และเรื่องอดีตชาติของพระสมณโคดม ท่เคยเสวยพระชาติเป็นสุเมธดาบส ที่ได้รับพุทธพยากรณ์จากพระทีปังกรพุทธเจ้าว่าจะได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าองค์ต่อไป นอกจากนันยังมีตำนานเกี่ยวกับฤาษีในทศชาติชาดก เช่น สุทัศน์ดาบส (จากพระภูริทัต) “นารทดาบส และมิคาชินดาบส (จากเรื่องพระมหาชนก) พระนารทฤาษี (จากนารทชาดก) ฯลฯ
ในศาสนาอื่นๆก็มีนักบวชทีเทียบได้กับฤาษีเหมือนกัน เช่น ลัทธิเต๋า ก็คือ “เซียน” ที่บำเพ็ญพรตจนมีอิทธิฤทธิ์ต่างๆ เซียนที่มีชื่อเสียงคือ กลุ่มเซียนทั้งแปด ที่มีปรากฏมากมายในศิลปะจีนนั่นเอง
cr: Kennie Gallery ต้นฉบับ ► เล่าเรื่องหุ่นไทย “พ่อแก่-ครูฤาษี” / ขอบคุณเจ้าของภาพ
หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ มีชาติกำเนิดในสกุล “หนูศรี” เดิม ชื่อ ดู่ เกิดเมื่อวันที่ ๒๙ เมษายน พ.ศ. ๒๔๔๗ ตรงกับวันศุกร์ขึ้น ๑๕ ค่ำ… อ่านเพิ่มเติม..
วันที่ 18 กุมภาพันธ์ของทุกปี เขาถือว่าเป็น "วันดื่มไวน์แห่งชาติ" (National Drink Wine Day) วันสำคัญเพื่อเฉลิมฉลอง ผ่อนคลายให้กับเครื่องดื่มที่สุดแสนละมุนนี้ เตรียมตัวเฉลิมฉลอง มนุษย์ได้เพลิดเพลินกับไวน์มาเป็นเวลาหลายพันปีแล้ว ความคล้ายคลึงตามธรรมชาติของเครื่องดื่มนี้ไม่เพียงเพราะมีรสชาติที่ยอดเยี่ยมเท่านั้น แต่ยังเป็นเพราะคุณค่าทางโภชนาการและผลต่อจิตประสาท… อ่านเพิ่มเติม..
ขอเชิญพุทธศาสนิกชน เข้าสักการะ พระบรมสารีริกธาตุ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และพระอรหันตธาตุของ พระสารีบุตร และโมคคัลนะ อัญเชิญประดิษฐานเป็นการชั่วคราว ณ วัดมหาธาตุวชิรมงคล จังหวัดกระบี่ ระหว่างวันที่ 15 – 18… อ่านเพิ่มเติม..
ท่านพระฉันนะ เป็นผู้ที่เกิดวันเดียวกับพระพุทธเจ้า เป็นสหชาติทั้ง ๗ คือเป็น ๑ ใน ๗ ที่เกิดพร้อมกับพระพุทธเจ้า เติบโตมาด้วยกัน และก็เป็นสหายเพื่อนเล่น และก็ทำหน้าที่คอยรับใช้พระโพธิสัตว์มาตลอด ในวันที่พระโพธิสัตว์ออกมหาภิเนษกรมณ์ คือออกบวช นายฉันนะก็ติดตามไปด้วย… อ่านเพิ่มเติม..
ตำรวจไซเบอร์ – บช.สอท. ออกมาเตือนภัย คนใช้ iPhone ต้องอ่าน ‼️ ⚙️วิธีตั้งค่าเพื่อป้องกันแอปฯ ดูดเงิน 📱ทำได้ง่าย ๆ เพียงแค่ 2 ขั้นตอน… อ่านเพิ่มเติม..
เขตห้ามล่าสัตว์ป่าอ่างเก็บน้ำสนามบิน แจ้งข่าวดี! พบ นกกระเรียนพันธุ์ไทย จับคู่ทำรังวางไข่ 5 คู่ หลังจากสูญพันธุ์ไป 50 ปี เขตห้ามล่าสัตว์ป่าอ่างเก็บน้ำสนามบิน ระบุ "ฤกษ์งามยามดี เดือนมกราคม ปี… อ่านเพิ่มเติม..
This website uses cookies.