คำถามเปลี่ยนชีวิต – พระไพศาล วิสาโล

๑. คำถามสำคัญ ทำไฉน การทำที่สุดแห่งกองทุกข์ทั้งสิ้นนี้จะพึงปรากฏชัดต่อเราได้ คือ คำถามสำคัญ เพราะว่ามันทำให้เกิดมีพระพุทธเจ้าขึ้นมาในโลกนี้ เป็นคำถามที่ผุดขึ้นมาในใจของเจ้าชายสิทธัตถะ เห็นคนแก่ เห็นคนป่วยและเห็นคนตายก็รู้สึกสะเทือนเข้าไปถึงข้างในว่า คนเราจะต้องเจอแบบนี้กันทุกคนหรือ

๒. เราสามารถจะเปลี่ยนชีวิตของเราได้ ถ้าเราเริ่มที่จะถามคำถามนี้จริงจัง คนส่วนใหญ่ไม่ได้ถามคำถามนี้อาจจะเป็นเพราะว่ากำลังเพลิดเพลินกับความสุข ยังหนุ่มยังสาว ยังประสบความสำเร็จความเจริญ คิดแต่ว่าทำอย่างไรถึงจะให้สุขมากกว่านี้ มีเงินเดือนให้มากขึ้น มีตำแหน่งสูงขึ้น มีรถ มีบ้าน ทำอย่างไรจะรวย ทำอย่างไรถึงจะประสบความสำเร็จในการงาน ทำอย่างไรถึงประสบความสำเร็จในความรัก และคำถามเหล่านี้มันก็เปลี่ยนชีวิตได้เหมือนกันนะ แต่เปลี่ยนไปอีกทางหนึ่ง เปลี่ยนไปสู่ทางแห่งความทุกข์ก็ได้และก็มักจะทุกข์มากด้วย

๓. ความทุกข์มันเกิดจากเราเองมากกว่าหรือเกิดจากการตั้งคำถามที่ไม่ถูกต้อง
ถ้ารู้จักตั้งคำถามให้ถูกนี่นะมันเปลี่ยนจิตใจเราได้มันเปลี่ยนชีวิตของเราได้ แทนที่จะมัวหาเงินหาทองแสวงหาความร่ำรวย เราลองมาตั้งคำถามดูว่าทำอย่างไรจะทำความทุกข์ให้หมดสิ้นไปจากใจเราได้ คำถามนี้มันจะเพ่งเล็งมาที่ตัวเอง ความทุกข์อยู่ที่ใจเราอยู่ที่ตัวเราไม่ใช่อยู่ที่คนอื่น

๔. คนเรานี่มันจะมองออกไปนอกตัวแล้วก็ลืมกลับมามองตัวเอง เมื่อมองไปนอกตัวเราก็เลยไปโทษคนนั้นคนนี้สิ่งนั้นสิ่งนี้ว่าทำให้เราทุกข์ แต่ก็ไม่ได้เฉลียวใจว่าเป็นเพราะใจของเราหรือเป็นเพราะเราต่างหากที่สร้างความทุกข์ให้แก่ตัวเอง

๕. ลองกลับมามองตัวเองดูบ้าง สร้างนิสัยใหม่คือกลับมาย้อนมองตัวเอง กลับมาทักท้วงตัวเอง ทักท้วงใจตัวเอง โดยเฉพาะเวลามีความทุกข์ ถ้าเป็นความทุกข์ใจให้กลับมามองที่ตัวเองว่ามันทุกข์เพราะเรามั้ย และถ้าสาวไปจริงๆ ก็จะพบว่ามันเป็นที่ใจเรา ความทุกข์ใจนี่มันเกิดขึ้นไม่ใช่เพราะที่ใจเราอย่างเดียวนะ แต่มันเกิดเพราะใจเราวางไม่ถูกด้วย

ศิริพร เภกะสุต ถอดคำบรรยาย