17 มิถุนายน ของทุกปี “วันจระเข้โลก” (World Crocodile Day) มีขึ้นเพื่อสร้างความตระหนักต่อจระเข้ (Crocodile) และแอลลิเกเตอร์ (Alligator) ที่ใกล้สูญพันธุ์ทั่วโลก
“จระเข้” เป็นสัตว์เลื้อยคลานขนาดใหญ่ เป็นสัตว์นักล่า อาศัยกึ่งบนบกกึ่งในน้ำ พบในเขตอบอุ่นและเขตร้อนทุกทวีปทั่วโลก มีทั้งชนิดที่อาศัยในน้ำจืด และน้ำเค็ม อันดับจระเข้ ครอบคลุมถึง วงศ์จระเข้ (Crocodylidae) วงศ์แอลลิเกเตอร์ และวงศ์ตะโขง (Gavialidae)
ในประเทศไทยพบจระเข้ 3 ชนิดคือ
1. จระเข้น้ำจืดไทย พบตามแหล่งน้ำจืด
2. จระเข้น้ำเค็ม หรือจระเข้ปากแม่น้ำ พบตามแหล่งน้ำเค็มและน้ำกร่อย
3. ตะโขง หรือจระเข้ปากกระทุงเหว
โดยสำหรับ จระเข้น้ำจืดสายพันธุ์ไทย (Siamese crocodile) เป็นจระเข้ที่ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง มีถิ่นกำเนิดในบริเวณประเทศไทย ลาว กัมพูชา เวียดนาม กาลีมันตัน ชวา และสุมาตรา จัดเป็นจระเข้ขนาดปานกลางค่อนมาทางใหญ่ (3–4 เมตร) มีเกล็ดท้ายทอด มีช่วงวัยเจริญพันธุ์เมื่ออายุ 10–12 ปี วางไข่ครั้งละ 20–48 ฟอง โดยมีระยะเวลาฟักไข่นาน 68-85 วัน เริ่มวางไข่ในช่วงต้นฤดูฝนประมาณเดือนพฤษภาคม โดยขุดหลุมในหาดทรายริมแม่น้ำ ชอบอยู่และหากินเดี่ยว
โดยปกติจระเข้น้ำจืดจะกินปลาและสัตว์อื่นที่เล็กกว่าเป็นอาหาร จะไม่ทำร้ายมนุษย์หากไม่ถูกรบกวนหรือมีอาหารเพียงพอ ในอดีตในประเทศไทยเคยพบชุกชุมในแหล่งน้ำทั่วทุกภาคของประเทศ โดยเฉพาะในแถบที่ราบลุ่มภาคกลาง เช่น บึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์ ได้ชื่อว่าเป็นสถานที่จระเข้ชุม เคยมีรายงานว่าพบจระเข้ถึง 200 ตัว
ปัจจุบันมีการอนุรักษ์จระเข้น้ำจืดในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ โดยมีการสำรวจพบ 6 แห่ง คือ ปัจจุบันพบจระเข้น้ำจืดพันธุ์ไทยอาศัยอยู่ในพื้นที่อนุรักษ์ 6 แห่ง ได้แก่ อุทยานแห่งชาติปางสีดา อุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวง อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่ายอดโดม และเขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงบอระเพ็ด
ที่มาข้อมูล : กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
